Güneş ışınlarına maruz kalındığında ciltte kaşıntı, kızarıklık, tahriş ve döküntü gibi semptomların oluşmasına yol açan güneş alerjisi, özellikle hassas ciltli kişilerde karşımıza çıkar. Güneş alerjisi hafif veya şiddetli düzeyde meydana gelebilir. UV ışınlarının cilt üzerine doğrudan temas etmesinin sonucunda güneş alerjisi şişlik, ağrı, deri sıcaklığı ve kızarıklık benzeri belirtilere yol açar. Adana’da hastalarına hizmet veren Uzman Dermatolog Hekim Dr. Fatma Menteş, Güneş Alerjisi hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için anlattı.
Halk arasında güneş zehirlenmesi olarak da bilinen güneş alerjisi, cildin güneş ışınlarına karşı alerjik reaksiyon göstermesi ile ortaya çıkar. Kişinin cildinde kızarıklık, şişlik, kabarıklık ve kaşıntı benzeri reaksiyonlara yol açar.
Hafif şiddetteki güneş alerjileri, genellikle herhangi bir tedavi uygulanmasına gerek kalmaksızın kendiliğinden iyileşebilir. Buna karşın şiddetli güneş alerjilerinde ve aşırı reaksiyon gösteren vakalarda krem veya oral haplar kullanılarak tedavi uygulanabilir. Güneş alerjisini engellemenin başlıca yolu güneşten sakınmak ve cildimizi güneşe karşı korumaktır.
Fakat ciltte meydana gelen her döküntü, güneş alerjisinin belirtisi olarak değerlendirilemez. Güneş alerjisinin belirtileri olarak değerlendirilen bazı semptomlar güneş yanığının bir sonucu da olabilir. Bu noktada ayrım doğru yapılmalı ve semptomlarla karşılaşıldığında zaman kaybetmeden dermatolog hekiminize başvurulmalıdır.
Güneş yanığı, cildin güneş ışınlarına maruz kalmasının sonucunda meydana gelen bir durumdur. Korunmasız şekilde ve uzun süreler boyunca güneşe maruz kalmak, ciltte yanıkların oluşmasına yol açar. Buna karşın güneş alerjisi semptomların ortaya çıkması için güneş altında bir veya iki dakika bile kalmak yeterli olabilir. Hatta bazı vakalarda saniyeler içerisinde kaşıntı, batma, şişlik ve yanma gibi reaksiyonlar yaşanabilir. Güneş yanığı ise en erken on beş – yirmi dakika içerisinde oluşur. Esmer ciltlerde koyulaşma, beyaz ve kızıl tenlerde ise kızarıklık şeklinde kendisini gösterir. Esmer tenli kişilerde yanık oluşum süreci, beyaz ve kızıl tenli insanlara kıyasla daha uzun sürer.
Güneş yanığı, güneşin tetikleyebileceği çok sayıda hastalığı da beraberinde getirebilir. Yanık, uzun vadede ciltte onarılması mümkün olmayan bazı hasarlara neden olabilir. Cilt kanseri, DNA hasarı ve erken yaşlanma gibi sonuçlar doğurabilir. Bunun için güneşin zararlı etkilerinden kaçınmak gerekir.
Güneş ürtikeri olarak da adlandırılan güneş alerjisi ciltte kurdeşen adı verilen bir tabloya yol açar. Nadir görülen bir alerjik reaksiyondur. Güneş alerjisi kendisini kırmızı renkli lekeler veya şeritler şeklinde kendisini belli eder. Süreç kaşıntılı ve ağrılı geçer. Uzun veya kısa süreli olarak gelişebilen güneş alerjisi, güneş maruziyetinin hemen ardından başlar. Cildin güneşe karşı alerjik reaksiyon göstermesinin nedeni tam olarak bilinmez ancak kronikleşen güneş alerjilerinin tedavisi mümkündür.
Güneş yanığı, cildin UV ışınlarına fazlaca maruz kalmasının ardından bağışıklık sisteminin güneş ışınlarına karşı alerjik reaksiyon göstermesidir. Kullanılan bazı ilaçlar ve bazı kimyasal bileşenler cildi güneş karşısında daha hassas bir hale getirebilir. Güneş alerjisi, özellikle yaz aylarında, bulutsuz havalarda ve deniz seviyesinde sıkça karşımıza çıkar. Güneş alerjisine yol açan unsurları sıralamamız gerekirse:
Güneş alerjisi, kişi güneş ile temas ettikten sonra ciltte kızarıklıkların oluşmasıyla meydana gelir. Kızarıklığın yanı sıra deri sıcaklığının artması, şişlik, ateş, halsizlik, kaşıntı, ağrı ve baş ağrısı gibi semptomlar ortaya çıkabilir.
Uzman dermatolog hekimler güneş alerjisinin meydana geldiğini, fiziksel bulguları inceleyerek muayene sırasında teşhis edebilir. Güneş alerjisi, kişinin güneş ile temas etmesinin hemen ardından bir veya iki dakika içerisinde ortaya çıkar. Bu yüzden dermatolog hekiminiz muayene sırasında kızarıklıkların güneşe çıktıktan ne kadar sonra meydana geldiğini sorar. Yine de tanının kesinleştirilmesi için bazı testler yapılması gerekir.
Fototesti, farklı dalga boylarına sahip bir güneş lambasından gelen UV ışınlarına karşı kişinin cildinin nasıl tepki verdiğini test eder. Cildin herhangi bir etkene karşı verdiği reaksiyon, dermatolog doktor tarafından anlaşılmaya çalışılır.
Güneş alerjisinin önlenmesi için etkili yöntem güneşten sakınmak ve kendimizi güneşe karşı korumaktır. Buna karşın güneş ışınları ile temas ettikten sonra alerjik reaksiyonlar oluşursa alerji giderici kremler veya antihistaminik ilaçlarla fayda sağlanabilir. Güneş alerjisinin düzeyine göre gerektiğinde serum veya soğuk duş gibi yöntemlerle de müdahale edilebilir. Güneş alerjisine karşı uygulanabilecek tedavi yöntemleri şu şekildedir:
Eğer bir an önce dışarı çıkmanız gerekmiyorsa muhakkak evden çıkmadan önce güneş koruyucu krem kullanın. Eğer bunun için zamanınız yoksa yine de cildinizi güneşin zararlı ışınlarından korunmak için fiziksel koruyucu amacıyla buna göre kıyafetler tercih edin. Kullandığınız güneş koruyucular terleme ve sebumdan dolayı olarak ciltten silinebilir. Bunun için belli zaman dilimlerinde güneş koruyucunuzu yenilemenizde fayda vardır. Tüm bunların yanı sıra güneş gözlüğü kullanmanızda da yarar vardır.
Güneş yanığı vakaları kışın kar yüzeyinden yansıyan ışınların sonucunda bile oluşabilir. Güneş alerjisi ise daha çok yaz aylarında karşımıza çıkar. Bu nedenle güneş alerjisi yaşayan kişilerin yazın tatile çıkmadan evvel muhakkak dermatolog hekimi ile görüşmesi ve tavsiye alması gerekir. Güneş alerjisi yaşadığınızda semptomları hafifletmek için yoğurt veya diş macunu gibi yöntemlere asla başvurulmaması ve acilen en yakın sağlık kuruluşuna gidilmesi gerekir.
Güneş alerjisine karşı önlem alabilmek için güneş ışınlarının yeryüzüne dik açılarla indiği saatlerde güneşten kaçınmak önemlidir. Güneş gözlüğü kullanmak, güneş kremi kullanmak ve cildimizi güneşe karşı koruyacak giysiler tercih etmek önemlidir. Güneş alerjisine karşı önlem almak için şu adımları takip edebilirsiniz:
Ciltte meydana gelen kızarıklarla kendisini gösteren güneş alerjisi cilt üzerinde şişlik, döküntü ve kabarıklık gibi semptomlar doğurur. Alerjik reaksiyon semptomları güneşe her daim maruz kalan yüz veya el gibi bölgelerde ortaya çıkmayabilir. Kimi zaman da ince giysilerden geçebilen şiddetli UV ışınları kurdeşen biçiminde kendisini gösterebilir.
Kadın bireylerde erkeklere kıyasla daha sık görülen güneş alerjisi, her cinsiyetten, yaştan ve ırktan insanda karşımıza çıkabilmektedir. Buna karşın güneş alerjisi riskini arttıran bazı unsurlar vardır. Bunları sıralamamız gerekirse:
Güneş alerjisinin yol açtığı ağrı ve kaşıntı şikayetlerini azaltmak için dermatolog hekiminizin reçete edeceği heksilen glikol içerikli kremler kullanılabilir. Bunun yanı sıra cildin nemlenmesini sağlayacak ve gerginliğini azaltıcı etki yapacak kremler de önerilebilir. Alerjinin tekrardan oluşmasını önlemek için cildi UVA ve UVB ışınlarına karşı koruyabilecek losyonlar kullanabilirsiniz. Ancak dermatolog hekiminizin tavsiyesi olmadan herhangi bir ürün veya ilaç kullanmanız tehlikelidir.
Güneş alerjisi yalnızca güneşe maruz kalındığında tetiklenir ve ortaya çıkar. Buna karşın isilik hemen her durumda oluşabilen bir cilt sorunudur. Örneğin bebekler güneş ışınlarına maruz kalmadıkları halde bile yalnızca sıcaktan kaynaklı olarak isilik sorunu yaşayabilirler.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.