Saç Mantarı Belirtileri Nelerdir? Saç Mantarı Nasıl Geçer?
Saç dersinde meydana gelen ve cilt problemleri arasında sayılan saç mantarı, bulaşıcı niteliği olan bir hastalıktır. Saç dersinde hasar yaratan saç mantarı estetik problemlere de neden olur. Birçok insanda kaşıntı semptomu ile başlangıç gösteren ve tedavi edilmediği takdirde yayılarak geniş bir alana etki eden saç mantarının belirtileri gözlemlendiği anda, zaman kaybetmeden dermatolog hekime başvurmayı gerektiren bir sağlık sorunudur. Adana’da hastalarına hizmet veren Dermatolog Hekim Dr. Fatma Menteş saç mantarı belirtilerini, nedenlerini, tanı ve tedavi yöntemlerini anlattı.
Saç Mantarı Nedir?
Enfeksiyon kaynaklı bir cilt sorunu olan saç mantarı doğada bulunan dermatofit cinsi mantardan bulaşır. Şiddetli semptomlar gösteren saç mantarı özellikle bağışıklık sistemi yeterince iyi çalışmayan kişileri tehdit eder. Ortak eşya kullanımı bu hastalığın yayılmasında etkili bir faktördür.
Saç Mantarı Nedenleri Nelerdir?
Saç mantarı kişinin vücudunun savunma sistemi ve mikroplarla kontamine olması ile ilişkilidir. Saç mantarı rahatsızlığı mantar mikrobu ile doğrudan veya dolaylı olarak bulaşabilir. Saç mantarına neden olan durumları sıralamamız gerekirse:
- Yetersiz vücut hijyeni saç mantarının yaygın nedenlerinden biridir. Haftada en az iki kere duş almak gerekir. Ancak saçın çok fazla yıkanması, saçlı derinin enfeksiyon tehlikesine karşı açık hale gelmesine yol açabilir.
- Kedi ve köpek gibi evcil hayvanlarda veya kümes hayvanlarında bulunan mantarlardan dolayı bu hayvanlarla temas edilmesi halinde de saç mantarı meydana gelebilir.
- Kimi zaman kasık veya ayak bölgesindeki mantarlar saçlı deriye bulaşabilir.
- Mantar mikrobu taşıyan aile bireyleri ile tarak, havlu, yastık gibi eşyaların ortak kullanılması saç mantarının bulaşmasına yol açar.
- Nemli ortamlar mikropla kontamine olur ve bu noktalarla saçlı derinin temas etmesi mantarın bulaşmasına neden olabilir.
- Bağışıklık sisteminin zayıf olması, sağlıksız beslenme alışkanlıkları, bazı vitamin ve minerallerin yeterince alınamaması da saç mantarına karşı savunmasız kalmanıza neden olabilir.
Saç Mantarı Tipleri Nelerdir?
Saç mantarların hastalığın seyri, şiddeti veya görünümüne göre farklı türlere ayrılarak incelenir. Bunlar:
Tinea Kapitis Süperfisyalis (Kuru Kel)
Genel olarak çocukluk ve ergenlik döneminde karşımıza çıkan bu tür özellikle kalabalık ailelerde, hijyen yetersizliğinden dolayı meydana gelir. Ergenlik döneminde cildin yağ dengesinin başkalaşması da bu sürecin tetiklenmesine neden olur. Ciddi düzeyde bir rahatsızlık yaratmaz. Erkeklerde daha sık karşımıza çıkar ve ergenlik dönemi sonrasında görülmez. Bu tür saç mantarları bölgesel olarak dökülme, saç tellerinde kırılma ve saçlı deride kepeklenme gibi semptomlar doğurur.
Tinea Kapitis Profundus (Kerion Celsi)
Deride plakların meydana gelmesine yol açan bu tür saç mantarları; kötü kokulu, ağrılı ve rahatsız edici semptomlar gösterir. Plakların üzerinde foliküller hızlı bir biçimde dökülür. Kalıcı şekilde saç dökülmesi hatta kellik sorununa yol açar.
Tinea Kapitis Favoza (Favus, Kel)
Çocukluk döneminde başlayabilen bu tür saç mantarları tedavi edilmediği takdirde hemen her yaşta tekrarlayabilir. Özellikle kötü yaşam koşulları altında yaşayan insanlar arasında kolaylıkla bulaşabilir. Yara izleri ve kalıcı saç dökülmelerine yol açar.
Saç Mantarı Belirtileri Nelerdir?
Saç mantarı hastalığının en yaygın görülen belirtileri arasında kuruluk, saç kırılması, saç dökülmesi, kepeklenme ve iltihaplı apseler sayılabilir. Saç mantarı belirtilerini sıralamamız gerekirse:
- Saçlı deride pullanma, kepek oluşumu ve kuruluk
- Saçların kırılması, dökülmesi ve bölgesel folikül dökülme sorunu
- Kelleşme ve kızarıklık
- Lenf bezlerinin aşırı aktif olmasından kaynaklı hissedilen ağrı ve şişkinlik
- Saçlı deriye zamanında ve doğru şekilde müdahale edilmezse, iltihap düzeyi artar ve apseler meydana gelebilir. Saç kökleri bu gibi hallerde kalıcı şekilde hasar görebilir.
Saç Mantarı Nasıl Tedavi Edilir?
Saç mantarı vakalarının tedavisinde ilk olarak uzman bir hekim tarafından dermatolojik bir muayene uygulanması gerekir. Dermatolog hekim öncelikli olarak ilaç tedavisine veya tedaviyi destekleyecek kişisel bakım önerilerine başvurabilir. Uygulanacak tedavi yöntemlerine karar verilirken saç mantarının türü, etkili olduğu bölge, yoğunluğu ve iltihaplanma düzeyi belirleyici olur. Uzman dermatolog hekim tarafından yapılan tetkik ve analizler sonucunda hastaya aşırı yağlanma ve kepeklenme sorunlarını gidermek için özel şampuanlar önerilebilir. Saç mantarı vakalarında kişisel eşyaların ortak kullanımının da sonlandırılması gerekir.
Saç Mantarı Nasıl İyileşir?
Saç mantarı tedavisinde uygulanacak tıbbi tedavilerin yanı sıra hastanın beslenmesine de dikkat etmesi gerekir. Doktor bazı lokal uygulamalarla iyileşme sürecini destekleyebilir. Saç mantarının iyileşmesinin ardından hastalıktan ötürü dökülen saçların yeniden çıkması olasıdır. İyileşme sürecinin kaç gün süreceği kişinin bağışıklık sisteminin hastalığa ve tedaviye verdiği yanıta göre değişebilir.
Saç Mantarı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Saç Mantarı Bulaşıcı Bir Hastalık Mı?
Evet saç mantarı bulaşıcı nitelikte bir deri hastalığıdır. Özellikle havlu, tarak, çarşaf veya yastık gibi kişisel eşyaların ortak kullanılması, hijyen yetersizliği gibi durumlar saç mantarının kolayca bulaşmasına neden olur. Özellikle bağışıklık sistemi yeterince güçlü olmayan kişilere daha kolay bulaştığı söylenebilir.
Saç Mantarı Kaşıntı Yapar Mı?
Saç mantarı, saçlı derinin zarar görmesinden kaynaklı olarak ciddi düzeyde kaşıntı semptomuna neden olabilir. Cilt tabakasının kuruması saçlı deride pul pul dökülmelere ve yüzeysel aşınmalara neden olabilir. Bu da kaşıntı şikayetlerini beraberinde getirir.
Saç Mantarı Kimlerde Görülür?
Tinea Kapitis Süperfisyalis ve Tinea Kapitis Profundus türündeki saç mantarları genellikle
